|
Templariusze: Powstanie
zakonu | Organizacja
wewnętrzna | Upadek
| Proces
| Kres
działalności | Reguła
| Symbolika
i insygnia | Pieczęcie
| Beaucent
| Mistrzowie
| Wiejskie
komandorie | Dokumenty
| Architektura
| Zamki
| Galeria
| Chwarszczany
| Krucjaty
Ziemia Święta
Krucjaty
Źródła do pierwszej krucjaty
Liczebność wojsk krzyżowych - pierwsza
krucjata
System polityczny i organizacja państw frankijskich
w Ziemi Świętej
Krucjaty francusko-lombardzka, burgundzka hrabiego
de Nevers oraz akwitańsko-bawarska (1100-1101)
Krucjata wenecka (1122-1124)
Krzyżowiec
Przyczyny krucjat
1. Odzyskanie ziem Bizancjum zdobytych przez muzułmanów, w tym Miejsc
Świętych.
2. Zapewnienie bezpieczeństwa pielgrzymom i chrześcijańskim mieszkańcom
Ziemi Świętej.
3. Istniał też całkiem inny powód wielkiego poparcia idei krucjat przez
włoskich kupców z Genui, Wenecji i Pizy - otwarcie wschodnich rynków
zbytu.
Sytuacja poprzedzająca krucjaty
Pod koniec XI wieku mijało czterysta lat od chwili gdy Ziemia Święta
znalazła się w rękach muzułmanów. Od prawie trzydziestu lat władali
nią Turcy seldżuccy, którzy w 1071 roku w bitwie pod Manzikert pokonali
wojska bizantyjskie. Była to straszliwa klęska w dziejach cesarstwa
bizantyjskiego. Już wcześniej zdarzały się okresy kiedy prześladowano
pielgrzymów i chrześcijańskich mieszkańców Ziemi Świętej - na przykład
za czasów kalifa Hakima na początku XI wieku. Jednak wieści o torturach,
prześladowaniach i zabójstwach pielgrzymów, które teraz docierały do
Europy, poruszyły chrześcijan.
Pierwsza krucjata
"Pilną sprawą jest istotnie, abyście pospieszyli na pomoc waszym
braciom mieszkającym na Wschodzie i bardzo potrzebującym pomocy, jaką
im tyle razy szlachetnie obiecywaliście. Turcy i Arabowie natarli na
nich, jak to wielu z was z pewnością słyszało, i wtargnęli także w granice
Romanii aż do tego miejsca Morza Śródziemnego, które nazywają Ramieniem
Świętego Jerzego, rozszerzając coraz bardziej swe zdobycze na ziemie
chrześcijan..."
Tymi słowami (według Fulchera z Chartres) papież Urban II zachęcał w
Clermont w Owernii do rozpoczęcia krucjaty.
Pierwsza w 1096 roku ruszyła tak zwana krucjata ludowa prowadzona przez
Piotra Pustelnika i rycerza Gautiera Bez Mienia. Niestety ogromna rzesza
pieszych zachęcona ideą głoszoną przez papieża została zmasakrowana.
 W
1097 roku w ślad za nią ruszyła krucjata wojskowa. W zależności od miejsca
zbiórki rycerze wędrowali ku Ziemi Świętej czterema szlakami: Rajmund
de Saint-Gilles, hrabia Tuluzy, wyruszył z Tuluzy i przemierzył Italię,
Dalmację, Albanię, Grecję; Robert de Flanders poprowadził oddziały z Brugii
i Paryża przez Alpy i Italię; Godfryd de Bouillon przeszedł przez Niemcy,
Węgry i Bułgarię; Bohemund de Tarente i jego siostrzeniec Tankred wybrali
drogę morską z Brindisi i dalej poprzez Grecję. Cztery armie połączyły
się przed Konstantynopolem. Wywołało to niepokój cesarza bizantyjskiego
Aleksego Komnena. Pomimo atmosfery wzajemnej nieufności i zatargów Franków
z cesarzem krzyżowcy zdołali dotrzeć do Antiochii, która skapitulowała
w 1098 roku. Po sforsowaniu doliny Orontesu podążyli wzdłuż wybrzeża poprzez
Trypolis i Jafę by zdobyć Jerozolimę 15 lipca 1099 roku w bardzo krwawy
sposób.
Krzyżowcy wybrali Godfryda de Bouillon na króla Jerozolimy (Godfryd odmówił
przyjęcia złotej korony w miejscu koronowania Chrystusa koroną cierniową
i zgodził się na skromny tytuł Obrońcy Grobu Świętego). Potem, po wykonaniu
zadania, krzyżowcy zaczęli powracać do Europy - mimo próśb o pozostanie
popartych obietnicami bogatych lenn.
Po pierwszej krucjacie
Godfryd pozostał kilkoma setkami rycerzy i kilkoma tysiącami pieszych.
Na szczęście podzieleni muzułmanie byli wówczas przeciwnikiem na tyle
słabym, że Godfryd ze swoim oddziałem mógł przyłączyć Galileę i Judeę.
Nowo utworzone księstwo Tyberiady powierzył Tankredowi de Tarente. Bohemund
de Tarente władał w tym czasie w księstwie Antiochii, a Baldwin de Boulogne,
brat Godfryda otrzymał hrabstwo Edessy. Po roku panowania Godfryd zmarł,
a rządy przejął jego brat koronowany w Boże Narodzenie 1100 roku jako
Baldwin I. Hrabstwo Edessy przejęł Baldwin de Bourg.
 Baldwin
I sprawował rządy przez osiemnaście lat i stale powiększał zdobycze. Było
to możliwe przy wykorzystywaniu rywalizacji pomiędzy Fatimidami z Kairu
i Seldżukidami z Damaszku. Krzyżowcy zdobyli Arsuf, Cezareę, Akkę, Bejrut
i Sydon, zajęli Transjordanię, wznosząc zamek Montreal i przebili się
do Morza Czerwonego odcinając główny szlak karawan w stronę Mekki. Baldwin
I odparł rownież cztery kontrkrucjaty tureckie. Hrabia de Saint-Gilles
opanował w tym czasie Tortosę i Byblos oraz Trypolis.
Baldwin II, który zrzekł się hrabstwa Edessy na rzecz Jocelina de Courtenay,
próbował kontynuować dobrą passę poprzedników. Niestety, mimo prawdziwego
talentu i odwagi, dyplomatycznych i wojennych wysiłków zmierzających do
utrzymania podziału wśród muzułmanów zdołał jedynie umocnić granice małego
Królestwa Jerozolimskiego.
W tym miejscu zaczynamy się przybliżać do genezy powstania zakonu templariuszy
i pozostałych zakonów rycerskich. Brak bezpieczeństwa był tak wielki,
że sam król został wzięty do niewoli podczas polowania. Pobocza szlaków
pielgrzymich roiły się od zbójców i rabusiów.
c.d.n.
ilustracje: zdobycie Antiochii w 1098 roku, bitwa pod
murami Jerozolimy, pieczęć Baldwina I
opracowanie: Maciej Sałański
|
